De authentieke brouwerijen van Leuze

De dorpen van Leuze hebben een rijke brouwerijtraditie van meer dan twee eeuwen. Nergens in Wallonië – en wellicht in België – vindt je zo dicht bij elkaar drie authentieke brouwerijen. Ze maken een dertigtal bieren, bekend tot ver buiten de grenzen: Moinette, Bush, Troll, Vapeur Cochonne… De stad zelf is met 7.000 inwoners niet bijster groot; de tien deelgemeenten zijn kleine landelijke dorpjes, met vaak slechts enkele honderden inwoners. In tegenstelling tot Vlaanderen is er amper verkeer op de landelijke wegen tussen de brouwerijen. Er zijn ook onverwachte plekken zoals het Archeosite en Museum van Aubechies-Belœil, waar je na een bezoek gerstenbier kan proeven – de voorloper van het bier. De omgeving heeft ook moderne kenmerken: windmolens en de HST-lijn Brussel-Parijs die de streek doormidden snijdt.

Het Automuseum

Wij kwamen met de trein tot Leuze. Aan het station is ook een grote parking maar vrij duur. Een kilometer verder (rue Erna 2) kan je een auto gratis kwijt aan het Automuseum (‘Musée de l’Auto’). Het is een enorme constructie waar je alles vindt met betrekking tot de automobiel en het wegvervoer sedert 1895, inclusief fietsen, pedaalwagentjes, paardenkoetsen en sleden.
De verzameling is ongeëvenaard door haar veelzijdigheid en uniek in de wereld! Liefhebbers van techniek komen aan hun trekken in de educatieve ruimte. De familie Mahy was gevestigd in Gent in 1986 naar het Jubelpark in Brussel: Autoworld, één der befaamste automusea ter wereld. Toch bleef het gros van de collectie, 800 oldtimers, achter in Gent.
In 2000 kwam alles terecht in een oude leegstaande fabriek van Leuze.
Die ligt overigens op onze route, aan knooppunt 11. Vandaar fiets je via 91 naar 5. Hier ben je op de voormalige spoorlijn naar Basècles; stilgelegd in 1984 en nu een RAVeL-fietsroute. Ze vertrekt vanuit het station van Leuze (perron 1). Op deze route vindt je ook bordjes met fitness-oefeningen (‘parcours Vita’): het equivalent van onze fit-o-meter, een budgetvriendelijk en laagdrempelig alternatief voor de fitnessclub. Je hebt geen abonnement nodig en je sport in openlucht.
Nabij knooppunt 18 duiken lopen vreemde dieren in een weide: lama’s. Aan knooppunt 43 komt de HST-spoorlijn Brussel-Parijs-Londen in zicht. Hier verlaat je (voorlopig) de RAVeL-route.

Archeosite: van het stenen tijdperk tot de Romeinse tijd

Tourpes is een onooglijke dorp maar toch heel actief. De familiale brouwerij Dupont specialiseerde in bieren van hoge gisting met hergisting in de fles, deels onder het bio-label. Namen met een gevestigde reputatie zijn de Saison Dupont, Moinette, Bons Voeux. Bezoek is mogelijk de eerste zaterdag van de maand om 11 u in het Nederlands .
In het winkeltje kan je elke dag, behalve zondag, hun producten kopen. Of geniet er meteen van in de gezellige omgeving van het café-restaurant La Forge.
Even verder in de rue Collin ligt de ‘Fromagerie de la Cense Caillaux’: hier wordt artisanale kaas gemaakt van rauwe melk en gerijpt in een unieke kelder. De laatste burgemeester van het dorp was ook landbouwer en voegde het kaasmaken toe aan zijn activiteiten. Vandaag zetten zijn twee zonen de productie verder. Die omvat twee soorten: zachte brie Caillaux en geperste kazen, die in de volksmond ‘Tourpiers’ worden genoemd. Het gamma geperste kazen varieert volgens ouderdom en affinage; te koop elke dag behalve op zondag.
Aan knooppunt 37 ligt het volgende dorp, Aubechies. De naam is afgeleid van het woord « abbaye », abdij. De plek was reeds bewoond in het stenen tijdperk en in de romeinse tijd liep hier een belangrijke heirbaan, bekend als ‘Chaussée Brunehaut’. Een bekend archeoloog ontdekte hier resten en begon in 1983 met de constructie van de ‘Archeosite’: een soort Bokrijk dat 8000 jaar teruggaat.
Het begon met een neolitische boerderij en een gallische woning. Later kwam er een gallo-romeinse villa bij, een romeinse tempel en begraafplaats, een boot en zoveel meer. Elke zondagnamiddag staan de deuren open en kan je allerhande activiteiten volgen: het bakken van brood zonder gist in het stenen tijdperk, een weefgetouw in het bronzen tijdperk, een begrafenisritueel in de gallo-romeinse tijd.
Een halve kilometer verder ligt het huidige centrum van Aubechies met zijn romaans kerkje. Het dorp kreeg het label ’un des plus beaux villages de Wallonie’.
Op het gezellige kerkplein ligt de Taverne St Gery, oorspronkelijk een 300 jaar oude boerderij. Je kan er kiezen tussen een honderdtal bieren en eenvoudige streekgerechten; enkel open op zondag en de eerste zaterdag van de maand.
Achter de kerk ligt een parkje met pick-nick tafels en de voormalige priorij; linksaf aan rue de l’Abbaye kom je er binnen. De priorij werd een jeugdherberg .

Stoombrouwerij van Pipaix

Voorbij Aubechies steek je de HST lijn over. Let op de wegwijzer, 400m verder ‘Viae Romanae’ VE>BA: dit was de Romeinse heirbaan van Velzeke naar Bavay.
Nu domineren de turbines van het windpark Tourpes-Thumaide.
Na Ellignies-Sainte-Anne belandt je in Wadelincourt (kp11). Op het plein staat een kerk die de naam draagt van een heilige waar ik nog nooit van gehoord heb: Saint-Vandregésile.
Er staat ook een café ‘Au Coq Wallon’, dagelijks open en goed voor een koffiepauze in een typische dorpssfeer.
Aan knooppunt 7 kom je weer op de RAVeL-route. Links ervan ligt Thumaide, rechts Rameignies.
En dan steek je weer de HST over, en verlaat de RAVeL richting Willaupuis. Even buiten de route, richting 14, werd een prachtige rustplek ingericht achter het kerkje. Alweer een prachtige plek voor een pauze.
Na Braffe volgt Baugnies. Aan knooppunt 48 ligt tussen twee rijen bomen de kapel van Notre-Dame des Affligés.
In Barry ligt de bron van de westelijke Dender; in Aat (Ath) vloeit deze samen met de westelijke tak en wordt bevaarbaar.
Pipaix is een volgende en laatste dorp, met ruim 1000 zielen – het grootste na Leuze. Hier bevinden zich zo maar eventjes twee brouwerijen. Dubuisson is de grootste en ligt op knooppunt 50; het is de oudste (anno 1769) en meest authentieke brouwerij van Wallonië. Als je er rond rijdt kom je aan de bijhorende brasserie/restaurant ‘Troll & Bush’. Het terras is een schitterende plek met zicht op een hopveld. In een hartelijke en volkse sfeer serveert men er eenvoudige, traditionele en snelle gerechten. Bovendien zijn er ook de biertjes van het moederhuis zoals Cuvée des Trolls, amber, Bush blond –het sterkste Belgisch bier (12%). Je drinkt in de beste omstandigheden, van het vat en in het juiste glas. ’s Zaterdags om 15u zijn er ook rondleidingen met mogelijkheid tot proeven in de brouwerij. De brasserie is ook geschikt als alternatieve startplek.
Vlakbij knooppunt 10 ligt een kleinere brouwerij: la ‘brasserie à vapeur’. Het is de laatste stoombrouwerij ter wereld. Zij maakt ambachtelijke, natuurlijke, traditionele bieren met tweede gisting in de fles en niet gepasteuriseerd, met materiaal uit de 19e eeuw. Net als vroeger worden de apparaten aangedreven door een stoommachine van 12 PK.
Let in de ‘rue de Barry’ op een merkwaardige nis in een gevel: allerhande voorwerpen wachten er op om meegenomen te worden. In deze ‘give-box’ mag je zelf ook iets bruikbaars achterlaten.
In de rue de l’Eglise 5/B kom je voorbij een apart museum: le musée des 18 jours. Dit verwijst naar de campagne van de tweede wereldoorlog die in België 18 dagen geduurd heeft. Het museum laat de oorlog zien doorheen duizenden voorwerpen en is elke zondagnamiddag open, en op afspraak.

Kortom
– Afstand: 39 kilometer
– Start: station Leuze of het nabije automuseum
– Reliëf: redelijk vlak
– Veiligheid: vrij fietspad op RAVeL-route, veel betonbaantjes met amper verkeer
– Te volgen knooppunten: 11-91-5-18-43-20-36-33-35-37-42-41-40-39-38-11-7-4-43-20-16-19-15-44-48-45-42-50-42-39-10-14-13-91-11
– Topofiche : https://www.visitwapi.be/nl/de-authentieke-brouwerijen-van-leuze-met-de-fiets

Portrait van onze Wapitrotteur/speciale gast:

Jo Verwimp is een van onze fietstester. Zijn leeftijd (74) belet hem niet intensief te fietsen, utilitair en recreatief. In het tijdschrift ‘Fietsen Moet Kunnen’ komen sinds 10 jaar zijn trajecten aan bod, steeds in combinatie met de trein.