Diplocaulus
MUSEUM VOOR NATUURGESHIEDENIS & VIVARIUM
Diplocaulus
Voorgesteld door: Christophe Remy, curator van het Museum voor Natuurgeschiedenis en Vivarium
Diplocaulus sp.
Edward Drinker Cope, 1877
Formatie : Whitehorse Group
Tijdperk : Guadalupien, Midden-Perm (-272 tot -260 miljoen jaar)
Oorsprong : Noord-Amerika
Exemplaar verworven door de Federatie Wallonië-Brussel in het kader van de editie 2016 van de oproep tot erkende of geconventioneerde musea voor de verwerving van kunstwerken en verzamelvoorwerpen bewaard in het Museum voor Natuurgeschiedenis en Vivarium van Doornik.
De Diplocaulus (waarvan de naam letterlijk “dubbele stengel” betekent) is een uitgestorven geslacht van amfibieën lijkend op salamanders dat leefde tijdens het Perm. Hij kon tot een meter lang worden, leefde in zoetwatermilieus en naar zijn gebit te oordelen voedde hij zich waarschijnlijk met insecten, vissen of andere amfibieën.
Zijn meest opvallende kenmerk is zijn kop waarvan de morfologie in de vorm van een boemerang de wetenschappers intrigeert sinds de 19e eeuw, de tijd waarin de eerste exemplaren werden ontdekt.
Tot de meest voorkomende hypothesen in de wetenschappelijke literatuur behoren :
• Hydrofoilfunctie : in een milieu van stromend water zou deze schedelmorfologie het dier hebben kunnen helpen om te duiken of snel naar boven te gaan in de waterkolom door te steunen op de waterstroom.
• Verdedigingsfunctie : de grote breedte van de schedel zou zijn roofdieren (zoals de Eryops) hebben kunnen hinderen of beletten om hem in te slikken.
• Camouflagefunctie : zeldzame fossiele sporen suggereren dat de uiteinden van zijn kop verbonden waren met het lichaam door middel van huidflappen, waardoor het dier zich zeer gemakkelijk zou hebben kunnen verbergen wanneer het op de loer lag op de bodem.
Fossielen van Diplocaulus sp. zijn zeldzaam en meestal zijn alleen de schedels bewaard gebleven. Dit exemplaar, dat voor bijna 98 % volledig is, werd ontdekt in 2014 in afzettingen van het Guadalupien in Baylor County in Texas (VS). Het is afkomstig uit de rode lagen (“Red Beds”) van de formatie “Whitehorse Group”, die dateert van het Midden-Perm (-272 tot -260 miljoen jaar) en voornamelijk bestaat uit banken van veldspaatzandsteen, leisteen en siltsteen. De afzettingsomstandigheden van deze rotsen wijzen op een omgeving van het fluviatiele type.
La préparation du fossile a été réalisée par Mr David Wolf, préparateur en chef du Musée des sciences naturelles de Houston (U.S.A.) et a duré presque un an. Elle a consisté à dégager minutieusement de sa gangue chaque os du squelette puis à remonter celui-ci en connexion anatomique.
La rareté de ce spécimen ainsi que les qualités exceptionnelles de sa conservation et de sa préparation en font une pièce unique.
Collection de la Fédération Wallonie-Bruxelles/Communauté française de Belgique, APC 27301, dépôt au Musée d’Histoire naturelle de Tournai
Meer infos over het Museum voor Natuurgeschiedenis & Vivarium.
